Uroczystości historyczno - patriotyczne w Gminie Łuków
W bieżącym roku przypadają trzy rocznice wydarzeń historycznych: 100 rocznica wybuchu I Wojny Światowej, 70 rocznica powstania Obozu Armii Krajowej w rezerwacie Jata i 70 rocznica bitwy pod Gręzówką. Dwie ostatnie to rocznice lokalne - dotyczą wydarzeń, które miały miejsce na terenie obecnej Gminy Łuków.
Gmina Łuków, we współpracy ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej Koło Łuków, Gminnym Ośrodkiem Kultury w Łukowie i Nadleśnictwem Łuków, przypomniała te wydarzenia organizując w dniu 22 czerwca uroczystość o charakterze historyczno - patriotycznym.
Uroczyste obchody rozpoczęła Msza Święta za Ojczyznę, za poległych podczas I i II wojny światowej, w tym za żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych oraz za ofiary pacyfikacji Gręzówki i Jagodnego. Po niej, odbył się bieg pamięci poległych Żołnierzy z Jaty. W biegu obejmującym dystans ponad 7 km wzięło udział 22 osoby "biegacze - pomagacze" z Fundacji Cegiełkowo Pasja i Pomoc, w tym 17 uczniów z zespołów szkół w Gołaszynie, Świdrach, Zalesiu i rekonstruktor grupy historycznej. Koordynatorem biegu był pan Grzegorz Rychta - nauczyciel Zespołu Szkół w Zalesiu.
Ważną rolę w wojennej historii Gminy Łuków odegrał rezerwat przyrody Jata, udzielając schronienia partyzantom. Dlatego kolejna część uroczystości odbyła się właśnie rezerwacie, pod pomnikiem Żołnierzy AK - nieopodal miejsca, gdzie w latach okupacji znajdowały się obozy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych. Wzięła w niej udział Kompania Reprezentacyjna Sił Powietrznych z Dęblina pod dowództwem kapitana Pawła Orłowskiego. Uroczystość ta stanowi ważną lekcję historii, bowiem głos w niej zabrali sami uczestnicy wydarzeń mających miejsce przed siedemdziesięcioma laty - członkowie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Jako pierwszy zabrał głos, w imieniu Prezesa Koła Łuków ŚZŻAK - pana Stanisława Osypińskiego, sekretarz Koła - pan Ryszard Grafik, który w przemówieniu nawiązującym do wydarzeń I i II Wojny Światowej, przypomniał także historię powstania obozu partyzanckiego Armii Krajowej w Jacie " ... w uroczysku Jata wśród niedostępnych bagien i ostępów leśnych na wyspie, jak niegdyś w Powstaniu Styczniowym ksiądz Stanisław Brzóska, żołnierze Armii Krajowej założyli obóz partyzancki, który funkcjonował od kwietnia do końca lipca 1944 roku. Organizację obozu powierzono porucznikowi Piotrowi Nowińskiemu ps. Paweł, który wraz ze swoim zastępcą ppor Władysławem Kamolą "Dyskiem" i później z ppor Józefem Piątkowskim "Nosowiczem" oraz wybraną grupą roboczą 18-stu ludzi z Rejonu IV Stoczek Łukowski Obwodu AK Łuków pobudowali niezbędne obiekty jak: baraki mieszkalne, barak dla sztabu, sanitarny, kancelarię, magazyn broni i mundurowy, pomieszczenie na radiostację, wartownię z centralą telefoniczną, kuchnię, jadłodajnię, umywalnię, kaplicę, 3 studnie, szałas dla koni i inne. Budowle zostały wkomponowane w naturalne środowisko leśne trudne do wykrycia. Ponadto teren obozu chroniły bagna, gęstwiny leśne, miny, zapory przeciwczołgowe i okopy ... " Na zakończenie wystąpienia pan Grafik podkreślił, jak ważne jest zachowanie pamięci o tych trudnych czasach walki, przekazywanie jej z pokolenia na pokolenie, bo w ten sposób kształtuje się w ludziach rozumienie pojęcia wolności. " ... Ta krótka refleksja historii dowodzi jak trudno jest odzyskać utraconą wolność i ile wymaga wyrzeczeń i ofiar, aby ją odzyskać. Należy zawsze pamiętać, że wolność nie jest zadana raz na zawsze" - tymi słowami pan Grafik zakończył swoją wypowiedź. Do koniczności przekazywania prawdy historycznej kolejnym pokoleniom wezwał również następny prelegent - Wiceprezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej - pan Mieczysław Szostek. Powiedział, że ci, którym dane było przeżyć, "przejmują sztafetę", oni niejako w testamencie otrzymali chlubę zachowania pamięci o poległych za Ojczyznę. Niezwykłe świadectwo wydarzeń, których rocznice upamiętniała uroczystość, dał ostatni żyjący uczestnik bitwy pod Gręzówką - major Polikarp Paduch. Opowiedział o tragicznej w skutkach bitwie, która rozegrała się w dniu 20 lipca 1944r., na trzy dni przed wyzwoleniem Łukowa. Wtedy to 64 żołnierzy Oddziału I Batalionu 35 Pułku Piechoty Armii Krajowej z Jaty, dowodzonych przez por. Feliksa Barę ps. "Zbigniew", stoczyło zaciętą bitwę z Niemcami. Zginęło w niej 25 bardzo młodych żołnierzy AK i sanitariuszka Jadwiga Szulc - Holnicka ps. "Wisia". Wójt Gminy Łuków - pan Mariusz Osiak, dziękując wszystkim, którzy włączyli się w organizację uroczystości, podkreślił aspekt, poruszany także przez jego przedmówców - konieczności trwania pamięci. Powiedział, że naród, który nie pamięta o przeszłości, nie ma przed sobą przyszłości. Listy okolicznościowe do organizatorów i uczestników uroczystości skierowali Marszałek Województwa Lubelskiego - pan Krzysztof Hetman i Wojewoda Lubelski - pan Wojciech Wilk.
Apel Poległych odczytał ppor Marcin Sztobryn z 41 Bazy Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie, po czym wojsko oddało salwę honorową. Uczestnicy uroczystości uczcili pamięć poległych złożeniem kwiatów pod pomnikiem Żołnierzy AK. Tę część uroczystości zakończył utwór pt. "Śpij kolego", odegrany na trąbce przez pana Ryszarda Wojnarowskiego z Łukowskiej Orkiestry Dętej im. A. Próchniewicza, która zapewniła oprawę muzyczną uroczystości.
Dalsza część uroczystych obchodów odbyła się na boisku sportowym w miejscowości Żdżary. Tutaj z występem pt. "Armia Krajowa - poczucie wolności" wystąpili uczniowie z Zespołu Szkół w Gręzówce, przygotowani przez nauczycieli: panią Urszulę Jurzyk, pana Wojciecha Szczygła, pana Tomasza Pirosa. Następnie odbył się wyjątkowy koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu laureatów konkursu pieśni patriotycznych - Małgorzaty Cegłowskiej i Adriana Mądrego z Zespołu Szkół w Strzyżewie, Aleksandry Krukow z Zespołu Szkół w Zalesiu, Wiktorii Wideńskiej i Moniki Stępniewskiej z Zespołu Szkół w Gręzówce. Wszyscy zaś uczestnicy konkursu pieśni patriotycznych wykonali wspólnie utwór pt. "Żeby Polska była Polską". Na koniec wystąpił legendarny zespół "De Press", który wykonał m. in. piosenki Żołnierzy Wyklętych z płyty "Myśmy Rebelianci". Tytułowy utwór wykonała z zespołem Monika Stępniewska - zdobywczyni pierwszego miejsca w konkursie.
Niewątpliwymi atrakcjami były także: prezentacja umundurowania, wyposażenia i uzbrojenia wojskowego z okresu II wojny światowej z udziałem grup rekonstrukcji historycznej, statyczny pokaz modelarski, plenerowa ekspozycja archiwalnych fotografii pn. "Ci, co przetrwali przeciwności". Fotografie zostały wykonane przez Żołnierza Armii Krajowej Henryka Nowosielskiego ps. "Vickers" na zlecenie porucznika Wacława Rejmaka ps. "Ostoja". Dzisiaj możemy je oglądać dzięki uprzejmości pana Zbigniewa Nowosielskiego syna pana Henryka. Nie mogło również zabraknąć poczęstunku żołnierską grochówką.
Organizatorami uroczystości byli: Gminny Ośrodek Kultury w Łukowie, Rada Gminy Łuków, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło Łuków, Nadleśnictwo Łuków. Patronat honorowy nad uroczystością objęli: Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Wójt Gminy Łuków. Partnerami organizacyjnymi byli: Poligon Lotniczy 41. Bazy Lotnictwa Szkolnego, Gmina Wiśniew, Wysokiński Media, Nova Foto Paweł Przeździak, koło gospodyń wiejskich "Jagódki" i zespół ludowy "Jagódki" ze Żdżar, Telewizja Master, Strzelcy Kaniowscy.
Organizacja uroczystości była możliwa dzięki dofinansowaniu jej z zakresu małych projektów w ramach działania 413 "Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 oraz dzięki wsparciu sponsorów: Zakładu Robót Drogowych i Budowlanych MARKOP państwa Marioli i Juliana Krasnodębskich, Przedsiębiorstwa Produkcyjno - Handlowego "Agro - Top" Sp. z o.o. pana Grzegorza Dybciaka, Firmy Handlowo - Usługowej "Żwirkop" państwa Bożeny i Jakuba Kożuchowskich.
Patronat medialny nad uroczystością obieli: Łukowska Telewizja Master TV, Katolickie Radio Podlasie, portal podlasie24.pl, Tygodnik Echo Katolickie, Łukowski Portal Historyczny lukow-historia.pl, Informacyjna Agencja Samorządowa, Nowa Gazeta Łukowska, SiedlceNews oraz RezerwatJata.pl.
Ostatnio edytowane dnia: 2015-03-13
| Wróć do listy artykułów
