SmodCMS

Historia Gminy Łuków

Tereny, na których położona jest gmina Łuków, pierwotnie należały do Małopolski. Już w XIII wieku celem obrony najdalej na północny-wschód wysuniętych obszarów Małopolski powstała kasztelania łukowska. Z dokumentu Wojciecha Jastrzębca z roku 1418 wynika, że w skład ówczesnej parafii łukowskiej wchodziły takie wsie z terenu obecnej gminy jak Czerśl, Dminin, Gołąbki, Jeziory, Ławki, Łazy, Sięciaszka, Strzyżew, Szczygły i Świdry. Od 1474 r. do ostatniego rozbioru Polski gmina wchodziła w skład województwa lubelskiego. Z chwilą podziału terytorium Rzeczypospolitej pomiędzy trzech zaborców tereny obecnej gminy Łuków znalazły się w Galicji Zachodniej pod zaborem austriackim. W latach 1809-1815 obszar gminy należał do Księstwa Warszawskiego, a w latach 1815-1830 do Królestwa Polskiego. W czasie I wojny światowej, tj. w latach 1915-1917, okolice te znajdowały się pod okupacją niemiecką, by po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. wejść w skład powiatu łukowskiego w woj. lubelskim.

Gmina w obecnych granicach powstała w 1973 roku. W jej skład obok gminy Łuków weszły także gminy Gręzówka i Aleksandrów oraz w części gminy Nurzyna i Ulan. W 1975 r. gmina Łuków znalazła się w granicach nowo utworzonego województwa siedleckiego, jako autonomiczna jednostka administracyjna. Ponieważ tereny te były położone na pograniczu trzech historycznych krain, tj. Małopolski, Mazowsza i Podlasia,różna więc była przynależność gminy Łuków w administracji kościelnej w poszczególnych okresach dziejów. Obszar gminy od XII wieku należał do parafii w Łukowie, archidiakonatu radomskiego i diecezji krakowskiej. W 1790 r. omawiane tereny włączone zostały do diecezji chełmskiej, a w 1807 r. do nowo utworzonej diecezji lubelskiej. Po utworzeniu w 1818 r. diecezji janowskiej czyli podlaskiej znalazły się w niej również tereny należące do dekanatu łukowskiego. W 1867 roku na mocy ukazu carskiego Aleksandra II diecezja podlaska została skasowana i przyłączona do lubelskiej. Taki stan trwał do roku 1918, tj. do czasu reaktywowania diecezji podlaskiej.
Pierwszą parafią w Łukowie, obejmującą także tereny gminy, była parafia pw. Przemienienia Pańskiego. W wyniku jej podziału powstawały kolejno: w 1920 r. parafia Podwyższenia Świętego Krzyża, w 1921 parafia w Zarzeczu Łukowskim, w 1938 r. parafia w Gręzówce i w 1984 r. parafie w Krynce i w Dąbiu. W 1997 roku kościół pw. Przemienienia Pańskiego uzyskał status kolegiaty.